مگر چه می‌خواهم از وطن؟
جز لقمه‌ای نان و خیالی آسوده
چه می‌خواهم؟
جز تکه‌ای آفتاب و
بارانی که آهسته ببارد،
جز پنجره‌ای که رو به عشق و آزادی گشوده شود...
مگر چه خواستم از وطن که از من دریغ‌ش کردند؟
آه ای میهنِ مغموم
وطنِ از پا افتاده
بدرود
بدرود.
#شیرکو_بیکس
بچه تب دارد ، بالای سرش نشسته ام ، دارو داده ام ، دماسنج در دستم ، لباسهایش را از تنش در می‌آورم تا بدنش خنک تر شود ، می ترسم خوابم ببرد و بچه تبش قطع نشود ، تشنج کند ....دیگر چشمهایم باز نمی‌شوند ، توی دلم آشوب است ، و بعد به یاد همه مادرانی می افتم که رفتن فرزند رو دیدند و برگشتن اش را نه ، مادرانی را که فرزندانش یک روز رفت و دیگر نیامد که نیامد ، یا جنازه اش برگشت ، چه غوغایی در دلم نشست ، برای تمام فرزندان نداشته ام که در زندان اند ، برای تمام فرزندان نداشته شجاعم که در خیابان کشته شدند ، تمام دخترکان نداشته زیبایم که فرشته وار رفته اند ، سوگواری میکنم ، در من هر چه اشک است آیا کافی است در غم اینهمه فرزند ، امروز که من مادر تمام این فرزند انم ، چه اندازه آواز باید بخوانم ، چه اندازه لالایی ، چه اندازه مویه ، تا غم از جان مادران برود ، غمی که تا ابد در جان خسته شان لانه میکند ، لانه میکند ، گلویشان را میفشارد ، تا آخرین نفس زندگی شان را ببلعد ، که هر مادر همان لحظه که فرزند بر خاک افتاد ، خود مرده است .
دختران من آسوده بخوابید
پسران من ، در آرامش بخوابید
ما بیداریم .
غم شما ، لالایی فردای ما است .
داستانی است که باید تکرار شود برای همه .
در جهان تو ،
آدمها که عاشق میشوند ،
آیا صبحها ، درخشش خورشید را
نشانی از امیدهای تازه نمی‌بینند ؟
در جهان روزمره تو
آدمها که برای هم شعر می نویسند
با دوستت دارم هایشان ،
سرخوشی بی پایانی نمی یابند؟
این سطوح سیمانی اطراف تو
چرا به انعطاف این کلمات مقدس ،
لطافت نمی یابد !
مگر نه این است که عشق
شراره های جهنم را نیز
به گلستانی مبدل خواهد کرد ،
در جهان تو
چرا بهار نمیشود ؟
دیگر نمی‌کشیم انتظارت را ،
دیگر خیره نمی‌شویم به این جاده های سرد و سرکش
ای توی معصوم !
ما خود بودیم خالق تو ،
ای تویی که هیچگاه به خانه نرسیدی ،
چرا که دلبند دیگری بودی ،
تو را آنگونه که دوست می‌داشتیم ، معصوم خواندیم
تا حفره های خالی مانده روز را ،
لطافتی بدهیم ، ریسمانی برای چنگ زدن .
هر روز آب و جارو زده راه را ،
فانوس نهاده بر سر در خانه ،
با عطر نان تازه ،
چای در فنجان ریخته ،
با قلبی پر از ضربان زندگی ،
چنگ انداخته بر خیال ،
در این چشم انتظاری طولانی ،
زیستیم زندگی را ،
اینک ، برگشته ایم از مراسم تدفین خاطره ات ،
خانه تکانی کرده ،
گلدان پشت پنجره در باد می‌رقصد
عطر نان تازه می‌پیچد در این حوالی ،
اینک که میدانیم دستی نوازش نخواهد کرد در خانه را ،
به آسودگی ، با قلبی فرسوده از انتظار
به آغوش زندگی باز خواهیم گشت
تا زنان ساده ای باشیم
که عاشقی را دیگر ، زیسته اند با بهایی بیش از آنچه که باید باشد ،
پرداخته اند قیمتش را .
خیابان ، دیگر مقدس است ،
بارگاهی که قربانی شدند کودکانمان ،
اینبار که به خیابان آمدیم
در هر قدم ، اشک ریزان ،
حاصل عمری درد مادران را ، در زیر پا حس میکنیم
حاصل عمری سفیدی موی پدران ،
این خیابان ،
این سنگدل سیمانی
اکنون ، یکی شده با نفس گرم زندگی که در لحظه تمام میشود ،
گهواره هر روز کودکان
لالایی خویش را اینک در گوش خیابان
زمزمه میکنیم
فرزندانمان ، اینجا خفته اند .
آرام گیر ، آرام
دلبند سرکشم ،
یاغی نوجوانم ،
من در کنار تو هستم
چون تمام شب‌های دیگر .
نسیم ، همیشه در سفر است
در متروک های زمان ،
غارهای به بن بست رسیده تنهایی ،
چمنزارهای پر شبنم جوانی ،
صبحگاهان ، در بارش سخاوتمندانه نور ،
کوهستانهای پر غرور ،
مرداب‌های فراموشی ،
دشتهای به خاکستر نشسته ،
بی ادعا ، بی غرور ، ساده
مهربان ،
می‌بخشد هوای تازه
به هر آنچه که هست .
بودنش ، بدون آنکه خودش بداند ، مانند نوری بود که در یک عصر غبار گرفته پاییز ، ناگهان از روزنه های پرده های به هم چسبیده ، راه خود را به درون اتاق می یافت ، نوری آرامش بخش ، بی ادعا ، بی تکلف ، که خود را وقف آدمی میکرد تا او را دوباره به زندگی برگرداند .
عشق او ، چون آخرین صدای زنده دنیا بود که در خاطرش زنگ میزد :دوستت دارم.
صدایی که از گذشته می آمد و هنوز هم امواج قوی خود را به ذهن زن ،میپاشید .
چه اهمیت داشت که همه چیز در گذشته اتفاق می‌افتاد . زن به این امواج نور ، نیاز داشت تا خفه گی اطرافش ، غبار پاشیده شده بر زندگی اش ، جان تازه بیابد ، اکسیژن احساس .
بودنش در تمام این سالها ، چون روزنه امیدی بود در دلش ، نمی‌دانست کجای این جهان ایستاده بود ، نمی‌دانست در کجای جهان هستی زندگی میکند ، فقط حضورش را در تمام این سالها در قلبش حس میکرد و همین برای جاودانه ماندن یک نام ، یک احساس ، کافی بود ، دلش گرم بود به تپش های که او را به زندگی وصل میکرد ، بی این اتصال ، سالهای سال پیش ، تسلیم میشد و بهانه ای برای ادامه دادن نمی یافت .
آدمها اینگونه ادامه میدهند در تنهایی های عظیم خویش ، دلخوش می کنند به احساسات ناتمام . آدمها اینگونه سر سخت میشوند و چنگ می زنند به همه آنچه باقی مانده از آن دیگری ، اسم دیگرش میشود بقا یا همان زنده ماندن ، اینبار با عشق .
نامه های ناتمام
ما در جهان مردگان ، به دنیا آمدیم ،
مچاله شده ،
ترس را از سینه مادرانمان ، نوشیدیم ،
چون جام زهر ،
در رگهای مان ، حقارت زندگی ، ریشه دواند
آنچنان می‌ترسیدیم
از اشباح تاریکی ، که چشمانمان نابینا می شدند
و سستی در پاهایمان ، خانه می کرد.
بر لبه های دیوارهای خانه ، دست می‌کشیدیم
و حس خنکی دوردستی را از لابلای انگشتانمان حس میکردیم
اما ، نه یارای رفتن بود و نه جسارت ترک کردن .
در دنیای مردگان ، لبخند متولد نمیشود
در دنیای مردگان ، نت ها ، به پرواز در نمی آیند
اما ، حتی در دنیای مردگان نیز
رویا ها ، متولد میشوند .
چرا که حتی اشباح تاریکی نیز ، نمی‌توانند
با هجوم رویا بر ذهن ما ، مخالفت کنند .
اولین نسیم که از روزنه ای وزید
اولین رخنه که بر تن دیوار افتاد
اولین نت که شنیده شد
رویاها آمدند ،
دستمانمان را گرفتند ،
باید که دیگر سستی پاها را بیرون انداخت و به راه افتاد
راه ، راه ، راه ،
ما را صدا میزد .
مادران تمام بچه های ایرانیم
نمی بخشیم بر آنان ،
که چون مراسم قربانی در بارگاه خدایان باستانی ،
سلاخی کردند کودکانمان را ،
همان کودکانی که زاده شده بودند با درد و رنج بسیار ،
چه بسیار شبها که بر بسترشان ،بیدار ماندیم
چه بسیار اشک ها که در بدرقه شان ، ریخته بودیم
و چه بسیار شادی ها که از لبخندشان ، چشیده.
اینان ، ما بودیم
که سر بر قتلگاه نهاده ، خونمان ، ریخته شد
بر جهالت آدمیان
اینک ای آنان!
خون مادران و کودکان
توامان
بر شماست
بر شما و خدایان تان
باشد بر شما اشک و آه مادران ،
باشد .
کیستی که من اینگونه به اعتماد
نام خود را
با تو می گویم
نان شادی ام را با تو قسمت می کنم
به کنارت می نشینم و
بر زانوی تو اینچنین به خواب می روم
کیستی که من این گونه به جد
در دیار رویاهای خویش با تو
درنگ می کنم!
#احمد_شاملو