ویکتور فرانکل در بخش نخست کتاب "انسان در جست و جوی معنا " شرح خاطرات اسیران یهودی در اردوگاههای آلمان نازی را مینویسد . او ، داستان زندگی آدمهایی را میگوید که هر لحظه و ثانیه با مرگ روبرو هستند ، مرگ گاهی تصادفی آنها را انتخاب میکند و گاهی به سادگی ، با لبخند افسری ، یا حرکت دستش ، از آنها میگذرد .
زندگی در اردوگاهها، با بدترین شرایط قابل تصور ، تکه نانی برای کل روز و کار مداوم ، پاهایی له شده و بدنهایی فرسوده ، آیا امیدی برای انسانی باقی میگذارد .
آدمهایی زیادی بوده اند که بخت یارشان نبود و سوار قطار اشتباهی میشدند و به کوره های آدم سوزی فرستاده میشدند ، آدمهای دیگر در اردوگاه ها به کار اجباری طاقت فرسا مشغول میشدند و در زیر این همه فشار ، ناگهان تسلیم شده و جان میدادند .
اما آنچه فرانکل از آن صحبت میکند ، امیدیست که آدمها را در آنجا زنده نگه میداشت . او که خود تجربه های شخصی خود را مینویسد از لحظات تیره و تاری میگوید که دیگر برای چنگ نزدن به زندگی آماده میشد اما تنها تصویری از عزیزان و خانواده و همسرش در ذهنش و عشق به آنها ، او را وا میدارد تا دوباره ادامه دهد .
فرانکل برایمان مینویسد که شاید صحبت کردن از معنویات در جهنم اردوگاهها ، امری ناممکن باشد ، اما آدمها بعد از تهی شدن از هر چیزی و هر لذت جسمانی و هر امیدی ، تنها در وجودشان به این احساسات خالص انسانی ، چنگ میزنند تا زنده بمانند . او میگوید که با خاطرات خوش گذشته ، عشق به عزیزان ، و معنویات خودش را زنده نگه داشته است.
خاطره هر لحظه زیبا در گذشته چنان در تصور او قدرت میگیرد که جسم او را از اردوگاهها جدا کرده و تحمل دردهای جسمانی را آسان میکند .
بخش دوم کتاب به بررسی روشهای درمانی میپردازد که فرانکل برای درمان بیماران دلزده از زندگی و یا آنهایی که اقدام به خودکشی می کنند استفاده میکند ، به توصیف معنا درمانی ، معنای درد ، رنج ، عشق ، زندگی ،....میپردازد و از تجربه های درمانی خویش سخن میگوید .
در روی جلد کتاب سخنی از گوردون آلپورت ، نقل شده است : از صمیم قلبم ، خواندن این کتاب کوچک را توصیه میکنم ، چرا که شاهکاری درام است و بر عمیق ترین مشکلات انسان معطوف شده است . کتابی است با ارزش فلسفی و ادبی و مقدمه ای گیرا برای معرفی مهمترین جنبش روان شناسی روزگار ما .